Αιμορραγικά Εγκεφαλικά Επεισόδια
Οι αυτόματες ενδοεγκεφαλικές αιμορραγίες(αιμορραγικού τύπου αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια) συνιστούν το 15-20% των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.
Η μεγάλη ηλικία, το ιστορικό προηγηθέντος αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, η χρήση αλκοόλ, το κάπνισμα, οι διαταραχές ηπατικής λειτουργίας και άλλα συνιστούν τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου.
Εντόπιση της αυτόματης Ενδοεγκεφαλικής Αιμορραγίας
Όσον αφορά την εντόπιση, οι αυτόματες ενδοεγκεφαλικές αιμορραγίες μπορούν να λάβουν χώρα σε όλα τα τμήματα του εγκεφάλου. Σε ποσοστό 50% αφορούν την περιοχή των βασικών γαγγλίων, σε ποσοστό 10-15% την περιοχή των θαλάμων , σε ποσοστό 10% την παρεγκεφαλίδα και σε ποσοστό 10-20% την περιοχή των ημισφαιρίων του εγκεφάλου.
Αίτια της αυτόματης Ενδοεγκεφαλικής Αιμορραγίας
Τα πιό συχνά αίτια είναι η υπέρταση, το αλκοόλ, η χρήση φαρμάκων( αμφεταμίνες, ,αντιπηκτικά και άλλα), οι διαταραχές πηκτικότητας, οι αγγειακές ανωμαλίες(αρτηριοφλεβὠδης δυσπλασία ,σηραγγώδες αγγείωμα, ανεύρυσμα και άλλα), οι όγκοι και οι λοιμώξεις του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, καθώς επίσης και διάφορες αρτηριοπάθειες. Θα πρέπει να τονιστεί ότι σε ορισμένες περιπτώσεις δεν ανευρίσκεται σαφές αίτιο της αυτόματης ενδοεγκεφαλικής αιμορραγίας.
Κλινικές εκδηλώσεις της αυτόματης Ενδοεγκεφαλικής Αιμορραγίας
Η κεφαλαλγία, η τάση για έμετο, οι μεταβολές στο επίπεδο συνειδήσεως καθώς επίσης και νευρολογικά ελλείμματα που αφορούν τα κέντρα του λόγου, της κίνησης και της αίσθησης, αποτελούν τις συνήθεις κλινικές εκδηλώσεις των ασθενών με αυτόματη ενδοεγκεφαλική αιμορραγία. Ειδικότερα, και όσον αφορά το νευρολογικό έλλειμμα , θα πρέπει να τονιστεί ότι έχει χαρακτήρα προοδευτικά επιδεινούμενο μέσα σε λεπτά ή ώρες σε αντίθεση με το νευρολογικό έλλειμμα που εμφανίζεται στα ισχαιμικού τύπου αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια που από την αρχή είναι μέγιστο.
Παρακλινική Διερεύνηση της αυτόματης Ενδοεγκεφαλικής Αιμορραγίας
Η παρακλινική αξιολόγηση των ασθενών με υποψία αυτόματης ενδοεγκεφαλικής αιμορραγίας έγκειται στην άμεση διενέργεια αξονικής τομογραφίας(CT) εγκεφάλου. Η αξονική τομογραφία αποτελεί την απεικονιστική εξέταση εκλογής αναδεικνύοντας πολύ καλά τόσο τη θέση όσο και το μέγεθος της αιμορραγίας(υψηλή πυκνότητα). Η μαγνητική τομογραφία (MRI) εγκεφάλου δεν αποτελεί, θα λέγαμε, εξέταση εκλογής στην άμεση εκτίμηση των ασθενών με ενδοεγκεφαλική αιμορραγία. H ψηφιακή αφαιρετική αγγειογραφία(DSA) ενδείκνυται σαφώς σε περιπτώσεις νέων ασθενών με ενδοεγκεφαλική αιμορραγία και υποψία υποκείμενης αγγειακής βλάβης(π.χ αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία).
Fig: Αυτόματη ενδοεγκεφαλική αιμορραγία στην περιοχή του δεξιού εγκεφαλικού ημισφαιρίου (περιοχή υψηλής πυκνότητας ).
Διαχείριση(management) των ασθενών με αυτόματη Ενδοεγκεφαλική Αιμορραγία
Οι ασθενείς με αυτόματη ενδοεγκεφαλική αιμορραγία θα πρέπει να εισάγονται άμεσα στο νοσοκομείο προκειμένου να υποβάλλονται, εκτός των προαναφερθέντων απεικονιστικών εξετάσεων, σε πλήρη εργαστηριακό έλεγχο.
Τα παραπάνω σε συνδυασμό με τη λήψη ενός καλού ιστορικού από τον ασθενή ή από τους οικείους του ασθενούς(σε περίπτωση που ο ασθενής δεν δύναται να δώσει ο ίδιος πληροφορίες σχετικά με το ιστορικό του) βοηθούν σημαντικά προς την κατεύθυνση της ανεύρεσης της αιτίας της ενδοεγκεφαλικής αιμορραγίας.
Ο χειρισμός (management) των ασθενών με ενδοεγκεφαλική αιμορραγία θα πρέπει να λαμβάνει χώρα σε μονάδα αυξημένης φροντίδας ή στη μονάδα εντατικής θεραπείας, σε περίπτωση που ο ασθενής είναι διασωληνωμένος λόγω βαρείας έκπτωσης του επιπέδου συνειδήσεως.
Η ευγλυκαιμία, το σωστό ισοζύγιο υγρών και η φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος αποτελούν πρωταρχικούς στόχους της αντιμετώπισης των ασθενών με ενδοεγκεφαλική αιμορραγία.
Τα παραπάνω σε συνδυασμό με τη χρήση αποιδηματικής ή/και αντιεπιληπτικής αγωγής συνιστούν το κορμό της συντηρητικής θεραπείας των ασθενών αυτών.
Η χειρουργική αφαίρεση ενδείκνυται κυρίως σε νέους ασθενείς που πάσχουν από ευμεγέθη ενδοεγκεφαλικά αιματώματα που κείνται σε προσβάσιμες περιοχές των εγκεφαλικών ημισφαιρίων, με πιεστικά φαινόμενα επί της μέσης γραμμής του εγκεφάλου τα οποία προκαλούν αυξημένη ενδοκράνια πίεση και νευρολογική σημειολογία όπως ημιπάρεση/πληγία, αφασία,και άλλα.
Πρόγνωση των ασθενών με αυτόματη Ενδοεγκεφαλική Αιμορραγία
Η πρόγνωση των ασθενών με αυτόματη ενδοεγκεφαλική αιμορραγία δεν είναι ικανοποιητική.
Το ποσοστό θνητότητας αγγίζει το 45% τις πρώτες 30 ημέρες. Ασθενείς με αιμορραγίες στην περιοχή των εγκεφαλικών ημισφαιρίων τείνουν να πηγαίνουν καλύτερα από τους ασθενείς με αιμορραγίες σε εν’ τω βάθει δομές του εγκεφάλου (π.χ θάλαμος).
Η ηλικία-συνοδά προβλήματα υγείας-νευρολογική εικόνα των ασθενών καθώς και το μέγεθος-θέση-αιτιολογία της αιμορραγίας συνιστούν προγνωστικούς παράγοντες(ευμενείς ή δυσμενείς κάθε φορά) για την έκβαση της νόσου.